Ieder mens is uniek en dat maakt een uitvaart ook uniek. De afgelopen weken heb ik verschillende mensen mogen begeleiden in een verdrietige periode. Geen enkele begeleiding is hetzelfde.

Ook mensen met een verstandelijke beperking rouwen om het verlies van iemand uit hun omgeving. Het kan gaan om iemand uit hun familie of er komt iemand te overlijden uit de woongroep. Hoe ga je daar mee om?

Ze merken bijvoorbeeld aan de sfeer dat er iets aan de hand is. Het is daarom goed om hen zoveel mogelijk te betrekken bij het sterven en afscheid nemen en hen daarbij ook voor te bereiden op wat er bij de uitvaart gaat gebeuren. De verstandelijke vermogens van mensen met een verstandelijke beperking zijn vergelijkbaar met die van een kind, maar ze rouwen niet als een kind. Ze hebben vaak een ander beeld van de wereld om hen heen dan kinderen, omdat ze al wel een heel stuk leven achter de rug hebben.

Mensen met een verstandelijke beperking kunnen zich vaak maar in beperkte mate uiten. Het kan voor hen ook moeilijk zijn om informatie te verwerken of abstract te denken (bijvoorbeeld : begrijpen wat ‘dood’is). Wat voor hen helpend kan zijn , is het overlijden zo concreet mogelijk te maken : het zien en voelen van het gestorven lichaam, een foto op de kist zetten, herinneringsboeken. Ook symbolen en rituelen kunnen een houvast zijn. Het is goed met hen te praten en naar hen te luisteren.

Tijdens de uitvaartplechtigheid kun je mensen met een verstandelijke beperking een rol geven. Ze kunnen iets vertellen, als het mogelijk is of je laat ze iets doen. Een voorbeeld is: de overledene was gek op kettingen. Tijden de plechtigheid geef je iedereen die dat wil een grote kraal, om de beurten kunnen ze een herinnering vertellen of de ouders of begeleiders doen dat. Deze kralen worden geregen en als een lange ketting in de kist gelegd, een ketting vol met herinneringen.

Er zijn verschillende vormen van een verstandelijke beperking.
Bovendien hebben mensen met een verstandelijke beperking verschillende ontwikkelingsniveaus, zowel verstandelijk als sociaal-emotioneel. Vaak is er een groot verschil tussen de verstandelijke en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Iemand kan bijvoorbeeld op het verstandelijke niveau een lichte beperking hebben, maar sociaal-emotioneel het niveau van een tweejarige. Het is dus belangrijk hier goed zicht op te hebben, zodat passende ondersteuning mogelijk is.

Anastasia uitvaartbegeleiding begeleidt en ondersteund hierin, denkt mee met de begeleiders of ouders over een goede invulling van het afscheid en vindt het belangrijk dat ieder op een eigen- voor hen te begrijpen manier- intens betrokken wordt bij dit proces.